KURBAN İBADETİ VE ÖNEMİ
Tahsin ÖTGÜÇ
İbadetler üç kısma ayrılır. Bunlardan birincisi bedeni ibadetler. Namaz kılmak oruç tutmak gibi. İkincisi mali ibadetler. Zekât vermek, kurban kesmek sadaka vermek gibi. Üçüncüsü de hem bedeni hem mali ibadet. Hac görevini ifa etmek gibi. Kurban: sözlükte, yaklaşmak, kişiyi Allah’a yakın olmasına vesile kılan şey anlamlarına gelir. Dini terim olarak kurban: ibadet maksadıyla belirli vakitte belli nitelikleri taşıyan hayvanı usulüne uygun şekilde kesmektir. Arapçada bu şekilde kesilen hayvana udhiyye denilir.
Kurban, Dini hüküm olarak hicretin ikinci yılında meşru kılınmıştır. Meşruyeti, Kitap, sünnet, icma- i ümmetle sabittir Yüce Allah Kevser suresinde şöyle buyurmuştur. “Habibim biz sana kevseri ( pek çok hayır ) verdik. Öyleyse Rabbin için namaz kıl ve kurban kes. Doğrusu adı sanı ortadan kalkacak olan, sana kin tutan kimsedir.”.Kevser / 1-3. Peygamberimiz (s,a,v) efendimiz Ka’beye dayanmış vaziyete otururken, Ebu Cehil başta olmak üzere üç beş kişi efendimizin yanından geçerlerken bak şu ebtere diyerek Peygamberimizi rencide ettiler. Kevser suresi bu olay üzerine nazil oldu. Cenab-ı Hak Peygamberimize hitaben biz sana kevseri (pek çok hayır) verdik. Bu nimetlerin karşılığında Rabbin için namaz kıl ve kurban kes. Asıl ebter olan sana kin tutarak ebter diyendir. Sen ebter ( soyu,nesli kesilen) değilsin buyurarak üzüntüsünü gidermekle beraber özellikle kurban vecibesini ifa etmesini görev olarak vermiştir. Bu görev aynı zamanda biz Müslümanlara da aittir.
Peygamber efendimiz bir hadislerinde: “Kimin hali vakti yerinde olup da kurban kesmezse namazgâhımıza yaklaşmasın” buyurmuşlardır. İbn Mace, edahi,2. Efendimizin bu hadisinde kurban kesmenin sıradan bir görev olmadığı, kurbanın kişiyi Allah’a yaklaştırdığı, aynı zamanda kurban kesmenin nimetlere karşı bir şükrün ifadesi olduğu vurgulanmıştır. Kurban kesmek mali bir ibadet olmasından dolayı, kurban bayramı genlerinde hali vakti yerinde olan Müslümanların Allah’ın kendilerine verdiği nimet ve imkânları kurban kesmek için sarf etmeleri, kulluk görevlerindendir.
Kurban kesmekle yükümlü olmanın şartları: Müslüman, akıllı ve erginlik çağına ermiş. hür, mukim ve nisap miktarı mala sahip olmak. Bu şartlara haiz olan bir Müslümanın
Kurban bayramı günlerinde kurban kesmesi üzerine vaciptir. Kurbandaki nisap (ölçü ) kişinin
Kendisi ve bakmakla mükellef olduğu aile bireylerinin yıllık zaruri ihtiyaçları ve borcunun dışında
Kurban bayramı günlerinde kesilen hayvanların etleri, fakirlerin, yetimlerin sofralarında yerini alır. Kurban etleri vasıtasıyla toplumda bir paylaşım, dayanışma ve birliktelik ruhu canlanır. Kurban vecibesini yerine getirenlerin üzerinde huzur ve mutluluk oluşur. Bu, Allah’ın verdiği imkânla ona olan şükrümüzü eda etmenin manevi hazzıdır. Diğer görevler de böyledir. Allah’ın istediğini yerine getirmek, her Müslüman üzerinde manevi heyecan ve mutluluk oluşturur.
Kurbanlık hayvanlar, koyun-keçi, sığır-manda, devedir. Bunlardan koyun-keçi 1 yaşını doldurması, sığır-manda 2 yaşını, deve ise 5 yaşını ikmal etmiş olması gerekir. Koyun ve keçi bir kişi için, sığır, manda ve deve, birden yedi kişiye kadar kurban edilebilir. Kurban bayramı günlerinde kesilip yurt içi ve yurtdışında mağdur ve mazlumlara dağıtılmasına vesile olmak adına hali vakti yerinde olan Müslümanlar, birden fazla kurban yapabilirler. Kurban kesme zamanı bulamayanlar, Diyanet Vakfı ve diğer yardım kuruluşları vasıtasıyla kurban vecibelerini yerine getirebilirler. Yüce Mevla kurban ibadetimizi, birlik ve beraberliğimize, kardeşliğimize, millet olarak huzur ve güvenliğimize vesile kılsın inşallah.
Tahsin ÖTGÜÇ-Emekli müftü
