FITIR SADAKASI
Tahsin ÖTGÜÇ
Fıtır: sözlükte oruç açmak, fıtra ise yaratılış anlamına gelir. Türkçede fitre olarak söylenmektedir. Fıtır sadakası, Ramazan bayramına kavuşan ve temel ihtiyaçlarının dışında belli bir miktar mala sahip olan Müslümanların kendileri ve bakmakla mükellef oldukları kişi
ler için yerine getirmekle yükümlü oldukları mali bir ibadettir. Hicretin ikinci yılında zekâttan önce meşru kılınmıştır. Fitre, hayatta olmanın vergisidir. Salimen Ramazan bayramına erişen bir Müslüman, yaklaşık 80.18 gram altın veya buna muadil para ya da mala sahip ise kendisi ve bakmakla mükellef olduğu çocuklarının fitresini vermesi üzerine vaciptir.
Şafi, maliki ve Hanbelî mezheplerine göre fitre, Ramazan ayının son günü güneşin
batışıyla verilmesi vaciptir. Mezhebimiz Hanefi’ye göre isi, bayramın birinci günü fecrin doğmasıyla verilmesi vaciptir. Bayram namazından önce verilmesi müstehaptır. Bayramın birinci günü güneşin batışına kadar eda edilmesi geçerlidir. Sonraya bırakılması caiz değildir.
Fitre veren kişinin kendi günlük gıda tüketim ortalamasının ölçü alması gerekir. Burada şöyle bir yol izlemek mümkündür. Bir ailenin bir aylık mutfak masrafı otuz güne, sonra aile fertlerinin sayısına bölünür. Çıkan rakam kişinin kendi ekonomik seviyesine göre ortalama bir günlük gıda masrafını gösterir. Bu da kişinin vereceği bir fitre miktarını belirler. Kişi fitresini zamanında ödemedi ise, yükümlülük devam eder. Mutlaka günü geçmişte olsa fitresini müstahak olanlara vermesi gerekir.
Fıtır sadakasının sarf yerleri ile zekâtın sarf yerlerinin aynı olduğu hususunda
Fakihler görüş birliği içindedirler. Buna göre zekât verilmeyen kimselere fitre de verilmez. Zekât ve fitre fakir müslümanın hakkıdır. Dinen zengin sayılanlar, usul ve furuna Fitre veremez. Usul, kişinin annesi ve babası yukarı doğru devam eder. Furuu ise, kişinin çocukları ve torunları aşağıya doğru devam eder.. Fitre, buğday, arpa, kuru üzüm ve kuru hurmadan verilir. Bunların aynısı verilebileceği gibi, parasal değerleri de verilebilir. Bu sene Başkanlığımız tarafından belirlenmiş en düşük fitre miktar 130 tl dir.
Fitre kendimiz ve bakmakla mükellef olduğumuz çocuklarımızın hayatta olmalarının vergisidir. Aynı zaman da sıhhat ve selamette olduğumuzun bir şükran ifadesidir. Hastalarınızı sadakalarla iyileştirin buyuran Peygamberimizin bu beyanı, Allah için yapılan iyiliğin insan için çok önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Sadaka, insana huzur verir, mutluluk bahşeder. Yardım alanlarla, verenler arasında manevi bir bağ kurulur. Bu bağ sevgiyi ve saygıyı oluşturur. Aynı zamanda Ramazan bayramına tüm fakirler, yetimler, mutlu ve güven ortamında çıkarlar..Bayramların amacı da her kesin huzur ve mutlu olmasıdır.
Yüce Allah Kur’-ı Kerimde şöyle buyurmaktadır.”Sizler sevdiğiniz şeylerden infak etmedikçe asla iyiliğe, hayra ulaşamazsınız. Ne infak ederseniz, gerçekten Allah onu hakkıyla bilir.”Ali İmran, 93. Bizler yaşadığımız bu dünyada etrafımızdakilerle beraber. Huzur ve mutlu olabiliriz. Bunun için paylaşım içinde olmak durumundayız. Maddi ve manevi imkânlarımızı etrafımızdaki muhtaçlarla paylaşarak onların da kendimiz gibi olmalarına bir nebze olsun yardımcı olmalıyız. Bilmeliyiz ki, toplumu oluşturan fertler huzurlu ve yarınlarına güvenle bakabiliyor ise o cemiyette birliktelik oluşmuştur. Bunu sağlayan farkındalıktır. Maddi ve manevi yönden yapılan yardımlardır. Küçük, büyük yapılan her yardım, yüz güldürecek ve insanın mutlu olmasını sağlayacaktır.
. Tahsin ÖTGÜÇ –Emekli müftü
