AMASRA'DA ŞİMŞİR AĞAÇLARI KURUYOR

Nurdan Eroğlu

Amasra İlçesi’ne bağlı İnciğez Köyü’nde bulunan ormanlardaki ağaçlar bilinmeyen bir nedenden ötürü kuruyor.  Köyün etrafındaki ormanlarda özellikle şimşir ağaçları kururken köylüler ağaçların neden kuruduğunun tespit edilmesini istiyor. 1999 yılında asit yağmurları üzerine yapılan bir araştırma ise gözleri yine asit yağmurlarına çevirmiş durumda.

Amasra İlçesi’ne bağlı İnciğez Köyü’nde bulunan ormanlardaki ağaçlar bilinmeyen bir nedenden ötürü kuruyor.  Köyün etrafındaki ormanlarda özellikle şimşir ağaçları kuruyor. Köylülerse bu durumdan oldukça tedirgin. Biran önce yetkililerden ağaçların neden toplu bir şekilde kuruduğunun tespit edilmesini istiyor.  1999 yılında DMİ Genel Müdürlüğü Araştırma Şube Müdürlüğü Uzmanı Yüksek Ziraat Mühendisi Ali İhsan İlhan tarafından yapılan bir araştırma ise gözleri asit yağmurlarına çevirmiş durumda.  1999 yılında DMİ olarak hava kirliliği ve asit yağmurları üzerine araştırma ve inceleme başlattıklarını  ifade eden İlhan, Antalya, Balıkesir, Bolu, Amasra (Bartın), Çatalca (İstanbul), Maçka (Trabzon) ve Silifke'de (Mersin) hava kirliliği araştırma istasyonu kurulduğunu söylüyor.

SEBEBİ ASİT YAĞMURU MU?

İlhan, Amasra ve Çatalca istasyonlarında elde edilen verilere göre, bu bölgelerdeki serbest alan ve orman alanlarının Avrupa ve Rusya üzerinden taşınan kirleticilerin etkisi altında olduğunu bildiriyor.  Bu bölgelerde yüzde 30 asit yağmuru oluştuğunu belirten İlhan, “ Asit yağmurları tüm canlıları olumsuz etkiliyor “Amasra ormanlarında, Orta Avrupa ve Rusya'dan gelen hava sistemlerinin etkisiyle, Ankara Çamkoru ormanlarında da, uzun mesafeli hava sirkülasyonu ile taşınabilir hava kirleticilerinin etkisiyle asit yağmurlarının etkili olduğu saptandı. Amasra ormanlarında yüzde 30 asit yağmuru tespit edildi. Asit yağmurları tüm canlılar üzerinde olumsuz etki yapıyor. Ormanlarda ağaçların tepe kuruması yaparak ağacın büyümesini engelliyor. Karadeniz ormanları asit yağmuru etkisi altında bulunuyor. Önlem alınmazsa ormanlar yok olur. Avrupa'nın atıkları ve kirliliği hava hareketleriyle taşınarak Türkiye'ye geliyor ve ülkemizi de zehirliyor. Önlem alınmazsa Karadeniz ve Kızılcahamam bölgesindeki Çamkoru orman alanı yok olur” diyor.

İŞTE ŞİMŞİR AĞACININ ÖZELLİKLERİ!

Peki kuruyan şimşir ağacının özellikleri ne?

Şimşir Ağacı, Şimşir, şimşirgiller ailesinin Buxaceae yani Buxus  sempervirens cinsinden çalılara verilen bir addır. Bilinen diğer isimleri ise Common box, Buis  Şimşir ağacı genel olarak çalı nadiren ağaçcık formunda her daim yeşil bitkili bir ağaçtır. Toprak üzerindeki büyüme şekli sürgünleri dört köşeli olup, elips biçiminde kısa saplı yaprakları derimsi ve parlak, tam kenarlı ve tüysüzdür. Şİmşir ağacı yavaş büyüyen, gölgeye dayanıklı, nemli besin maddelerince zengin topraklarda yetişmeyi seven, çiçekleri zor görülen ve kuş üzümüne benzeyen meyveler veren odunsu bir süs ağacıdır. Bahçelerde süs ağacı  olarak da yetiştirilmektedir. Çoğunlukla sık dalları olan bir çalı şeklindedir. Bazen de 10 metreye kadar boy veren bir ağaçtır. Çiçekleri ise yeşilimsi sarı renktedir. Meyvesi ve yaprakları mersine, kuş üzümüne benzer. Yapraklarının tepesi siyahtır. Şimşir Ağaç çeşitleri vardır. Yunan şimşiri, Gürci şimşiri, Hainan şimşiri, Harland şimşiri, Henry şimşiri, Hazar şimşiri, Japon şimşiri, Çin şimşiri, Himalaya şimşiri, Afrika ve Madagaskar şimşiri, Amerika şimşiri olmak üzere dünya da yetişen pek çok şimşir ağaçları mevcuttur. Yalnızca Şimşir ağacı yurdumuz da 2 çeşit yetişmektedir. Adi şimşir, Uzun yapraklı şimşir olmak üzere bilinen 2 tanedir.

ŞİMŞİR AĞACI NASIL YETİŞTİRİLİR?

Şimşir ağacı tohum ile üretimi mümkün ise de çok tavsiye edilen bir üretim şekli değildir. Çünkü tohumdan çıkan bitkiler çok geç büyümektedir. Üretimi daha çok çelik ve bölme ile yapılanı tercih edilir. Ekim - Kasım aylarında 7,5 - 15 cm uzunluğunda hazırlanan yarı odunumsu çelikler açık hava da veya soğuk yastıklarda kolayca köklenir. Köklenen çelikler ilkbaharda yetiştirme yastıklarına aktarılır. Gelişmiş olan anaç bitkiler sökülerek 20- 30 cm aralıklarla ayrı ayrı dikilmektedir. Toprağın besinle zengin, serin, humuslu, nemli, gevşek, kireçli topraklarda gelişmesi için uygundur. Donlara karşı hassas bir ağaçtır. İklimi ılımlı ve nemli olan yerlerde ağaç altlarında bile yetişmektedir. Odunu sanayi de, el sanatlarında oymacılıkta kullanılan bir ağaç türüdür. Genel olarak dik duruşlu, sık görünüşlü, dalları sert, yaprakları 1 cm kadar uzunlukta elips biçiminde ve kenarlıdır. Ayrıca bu görüntüsünden ve makasa da çok elverişli olduğundan da bahçe kenarlarında çit olarak veya değişik kesimlerle bahçelerde heykel şeklinde figür verilerek de kullanılmaktadır. Şimşir ağacı makasla şekil verilerek bahçelerde ve parklarda gölge alanlarda rahatlıkla kullanılmaktadır. Bilinen bileşimin de dallarının kabuğunda ve yapraklarında, alkaloidler, uçucu yağ, tanem ve reçineli bileşikler mevcuttur. Bu şimşir ağacı, her alan da kullanımı mevcuttur. Kerestesinden de faydalanılmaktadır. Şimşir ağacının dallarının kabukları ve yaprakları tıbbi amaçla da kullanılmaktadır. Fakat bir tehlikesi var ki, bir dozun üzerinde alındığı takdirde ishal ve kusma gibi belirtiler göstermektedir. Bu sebepten dolayı zehirlenmelere sebep olduğu için tıbbi amaçla kullanmak da yaygın değildir. Daha çok güzel görüntüsü ve hoş kokulu yapraklarından dolayı bahçelerde süs ağacı olarak yetiştirilmesi oldukça yaygındır. 

ŞİMŞİR AĞACININ FAYDALARI NE?

Vücudu terleterek yüksek ateşi düşürür ve kişiyi rahatlatır.

Karaciğer hastalıklarına da çok faydalıdır.

Kanı temizler.

Kabızlığı gidermekte ve hazmı kolaylaştırma da faydalıdır.

Sara gibi sinir bozukluklarına ve romatizmaya çok iyi gelir.

Mide ve bağırsak rahatsızlıklarına da çok iyi gelmektedir.

Şimşir ağacının yaprakları kaynatıldıktan sonra ılıyan suyu ile saçlar ovularak yıkanırsa saç dökülmelerini azaltmaya yardımcı olur.