3 bin samuray arısı iş başında

Kahverengi Kokarca ile biyolojik mücadele dönemi başladı!

Erkan Hızoğlu

Bartın’da geçtiğimiz yıldan beri etkili olan ve başta fındık ve tüm sebze ürünlerine zarar veren Kahverengi Kokarca (Halyomorpha halys) Böceğine karşı mekanik ve kimyasal mücadelenin ardından biyolojik mücadele başlatıldı.

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) tarafından projelendirilen, Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ve Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından üretilen kahverengi kokarca mücadelecisi 3 bin adet parazitoit (Trissolcus japonicus) Kaman, Karasu ve Topluca köylerinde fındık bahçelerine salındı.

Kaman Köyü’nde düzenlenen salım programına ise Bartın Valisi Dr. Nurtaç Arslan, Tarım ve Orman İl Müdürü Yasin Önder, Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü’nden Ziraat Yüksek Mühendisi Erdoğan Ayan, Ziraat Yüksek Mühendisi Tuğba Akdeniz Fırat, Ziraat Yüksek Mühendisi Süleyman Büber, Ziraat Yüksek Mühendisi Filiz Öntepeli, Dr. Zühal Saçtı, Gıda Kontrol Genel Müdürlüğü Bitki Sağlığı ve Karantina Daire Başkanlığı’ndan Hüseyin Akyazı, çiftçiler ve il müdürlüğü personeli katıldı.

Vali Arslan: “Bu tek başına bir yöntem değil”

Bartın Valisi Dr. Nurtaç Arslan, Kahverengi Kokarca ile mücadelenin ilimizde aralıksız devam ettiğini belirterek istilacı tür olan böceğin 36 ile kadar yayıldığını ifade ederken “Bugün ilimizde özellikle şu an son üç yıldır yoğun bir şekilde karşılaştığımız kahverengi kokarca böceğine karşı samuray arısının salımını gerçekleştireceğiz. Maalesef kahverengi kokarca ülkemizde 2017 yılında ilk defa görüldü. Son yıllarda tabii bu sayı artıyor. İlk başta daha az sayıda ilimizde görülürken şu an ülkemizde 36 ilimizde yayılmış durumda. Bizim de kahverengi kokarcayla mücadele etmemiz gerekiyor. Tarım ve Orman Bakanlığımız bu amaçla enstitülerinde samuray arılarını üretti. Ama bu tek başına bir yöntem değil. Kahverengi kokarcayla mücadele etmemiz için manuel kendi elle toplama yöntemi en önemli en etkili yöntemlerden biri olmaya devam ediyor. Ama bir taraftan da bu şekilde hem arılarla hem ilaçlarla bu kahverengi kokarca böceğiyle mücadele etmeye gayret ediyoruz. İnşallah sayısı her geçen yıl daha da artacak bu samuray arılarının ve kahverengi kokarca mücadelesi de daha çok kullanacağız. Bugün Bartın'ımızda 3 bin adet samuray arısını kahverengi kokarca böceğiyle mücadele etmek için salımını yapacağız. Başarılı olmasını temenni ediyoruz.” dedi.

Günde yaklaşık 30 km uçabiliyor

Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü’nden Ziraat Yüksek Mühendisi Erdoğan Ayan da kahverengi kokarca böceği ve samuray arısı olarak da bilinen parazitoit (Trissolcus japonicus) hakkında bilgi vererek şöyle konuştu:

“Kahverengi kokarca böceği (Halyomorpha halys) Ülkemizde ilk kez 2017 yılında İstanbul ve  Artvin’de gözlenen Kahverengi Kokarca zararlısı çok hızlı bir yayılım göstererek birçok ile bulaştığı görülmüştür. Zararlı  günde yaklaşık 30 kilometre uçabildiğinden çok hızlı yer değiştirebilme ve  yeni alanlara bulaşma özelliğine sahiptir. Kahverengi kokarca, son yıllarda Türkiye’de önemli bir tarımsal zararlı haline gelen istilacı  bir böcek türüdür. Fındık, üzüm, elma, şeftali, domates, biber gibi 100’den fazla bitki türüne zarar vermektedir. Bir dişi birey tek seferde paket halinde 28 yumurta bırakabilmekte olup, bir sezonda ortalama 200 yumurta (bu rakam 400’lü rakamlara kadar çıkabilmektedir) bırakabildiğinden popülasyonu hızlı bir şekilde artırabilme kabiliyetindedir. Kahverengi Kokarca, kışı ergin halde çoğunlukla ev, ahır, depo, çatı araları, ardiye gibi kapalı mekânların korunaklı kısımlarında geçirirler. Bu gibi yerlere girdikten sonra kışlama dönemine geçer ve kışın geçmesini beklerler. Kışlayan erginler ortalama sıcaklık 14 dereceye ulaştığında aktifleşirler ve 17 dereceye ulaştığında kışladığı yerlerden çıkarak beslenirler. Bir süre beslenip yumurta koymaya başlarlar.

Zararların azaltılması hedefleniyor

Kahverengi kokarca ile kimyasal, biyolojik, biyoteknik ve mekanik mücadele yöntemleriyle mücadele edilebilmektedir. En etkili biyolojik mücadele unsurunun yumurta parazitoitleri olduğu bilinmektedir. TAGEM tarafından Projelendirilen, Ankara Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ve Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü müdürlüğü tarafından üretilen, Bartın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yürütülen Kahverengi Kokarca’nın Ülkesel Entegre Mücadele Yönetimi Projesi; kapsamında Bartın Kaman, Karasu, Topluca köylerinde 3 bin adet parazitoit (Trissolcus japonicus) salımı gerçekleştirilmektedir. Bu parazitoidlerin, kahverengi kokarcanın yumurtalarını parazitleyerek popülasyonunu kontrol altına alması ve zararlının verdiği zararları azaltması hedeflenmektedir. Yumurta parazitoiti (Trissolcus japonicus) Yılda 10 jenerasyon verebilir ve bir dişi ortalama 42.2 adet yumurta parazitleyebilmektedir.

Tuzaklarla da mücadele sürüyor

Ayrıca; 17 teknik personel görevlendirilerek 4 İlçede 15 lokasyonda 27 feromon tuzak ve 48 yapışkan tabla ile sürvey çalışmaları yürütülmektedir. Eğitim çalışmalarında 3 bin 800 üretici  eğitilmiştir. 3 bin 800 adet eğitim materyali dağıtılmıştır. Sektör temsilcilerine 6 toplantı yapılmıştır. Kahverengi Kokarca ile mücadelede 1. ve 2. ilaçlamanın yapılması için duyurular ve bilgilendirme çalışmaları yapılmıştır. Üreticiler tarafından yaklaşık 15 bin dekar fındık alanında ilaçlama yapılmıştır. Parazitoit salımı gibi biyolojik mücadele yöntemlerinin yanı sıra, tarım arazilerinin temiz tutulması, Kışlamak için ev depo gibi korunaklı alanları tercih ettiğinden kışın yapılacak mekaniksel mücadele kültürel mücadele de yer tutmaktadır. Kimyasal ilaç kullanımı ise son çare olarak tercih edilmeli ve mutlaka uzman kontrolünde yapılmalıdır.”

Samuraylar fındık ağaçlarına bırakıldı

Yapılan konuşma ve açıklamaların ardından 3 bin adet samuray arısı fındık ağaçlarının dallarına bırakıldı.

Program Vali Arslan’a mücadele yöntemi hakkında yerinde bilgi verilmesinin ardından sona erdi.